Πότε πρέπει να χειρουργηθεί:
Δυστυχώς στη χώρα μας η άγνοια και από διάφορους γιατρούς έχουν δαιμονοποιήσει τις επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη λέγοντας ότι είναι επικίνδυνη, ότι οδηγεί πολύ συχνά σε παραλύσεις και καλύτερα να μην χειρουργείται κανείς. Σήμερα για πολλούς λόγους η επικινδυνότητα δεν είναι μεγαλύτερη από μια συνηθισμένη επέμβαση στο γόνατο ή το ισχίο.
Την απόφαση για το χειρουργείο θα τη πάρει ο ασθενής, όχι επειδή την έχει συστήσει ο γιατρός.
Ο ίδιος ο ασθενής αφού συμβουλευτεί τον ειδικό γιατρό και ίσως πάρει και μια δεύτερη γνώμη θα αποφασίσει μόνος του, ανάλογα με τα προβλήματα που έχει από την πάθηση του. Αν έχει υποβληθεί σε καλή και συστηματική συντηρητική θεραπεία και τα ενοχλήματα κυρίως του πόνου επιμένουν, που σημαίνει ότι η ποιότητα της ζωής του έχει αλλάξει έχει υποβαθμιστεί, τότε συναποφασίζει με το γιατρό του για την επέμβαση.
Η πιθανή μεγάλη ηλικία ενός ασθενούς δεν είναι αντένδειξη για οποιαδήποτε επέμβαση, αυτό που λαμβάνεται υπόψη είναι οι πιθανές συνοδές παθήσεις του ασθενούς πχ, καρδιοπάθεια, βαρύς σακχαρώδης διαβήτης, βαριά υπέρταση, εξαντλημένος και αδύναμος οργανισμός, γενικά συνοδές βαριές παθήσεις. Η βιβλιογραφία αναφέρει ότι και ασθενείς πέραν των ογδόντα-ογδόντα πέντε ετών έστω και με προβλήματα αρκετά μπορούν να χειρουργηθούν, φτάνει να κάνουν τη κατάλληλη προετοιμασία νωρίτερα καθοδηγούμενοι από τους αντίστοιχους με τις παθήσεις τους, γιατρούς.
Η καλή και συστηματική Συντηρητική θεραπεία των παθήσεων της ΣΣ περιλαμβάνει:
Τη φυσικοθεραπεία (ασκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης, αύξηση εύρους κίνησης, εκμάθηση σωστής στάσης του σώματος, υπέρηχα, μυϊκός και νευρικός ηλεκτρικός ερεθισμός ΤΕΝΣ, ζεστά ή κρύα επιθέματα και σε ορισμένες περιπτώσεις χειρομαλάξεις) γενικά η κινητοποίηση είναι έργο του ικανού φυσικοθεραπευτού. Η εκμάθηση της έγερσης και της κατάκλισης στο κρεβάτι, η άνοδος και η κάθοδος σκάλας, η αυτονόμηση του ασθενούς είναι έργο του πτυχιούχου φυσιοθεραπευτή.
Τα φάρμακα είναι αναγκαία τις περισσότερες φορές, παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη και για το χρόνιο πόνο, πάντα με τη καθοδήγηση του θεράποντος γιατρού.
Οι τοπικές εγχύσεις φαρμάκων που έχουν τοπική δράση, αρκετές φορές είναι ανακουφιστικές και μπορούν να βελτιώσουν τη κατάσταση του ασθενούς φτάνει να γίνονται από έμπειρο γιατρό.
Δυστυχώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ακούμε και από γιατρούς υπερβολές όπως ‘’μη φύγεις από δω, χωρίς να πάρεις τη απόφαση για άμεσο χειρουργείο…’’ ή ‘’ πρόσεχε διότι σε λίγες μέρες θα παραλύσεις αν δεν αποφασίσεις την επέμβαση τώρα…’’ και διάφορες τέτοιες… εκφράσεις.
Υπάρχουν βέβαια και επείγουσες περιπτώσεις για χειρουργική επέμβαση αλλά είναι αρκετά περιορισμένες, όπως η ιππουριδική συνδρομή, όταν δηλαδή εγκατασταθεί ξαφνικά ή και προοδευτικά αδυναμία στα στα πόδια. πόνο ή και χωρίς αυτόν. Τα κατάγματα που παλαιότερα έπρεπε να χειρουργηθούν άμεσα, πολύ λίγα θεωρούνται σήμερα υπερεπείγοντα. Η μεταστατική νόσος πρέπει και αυτή να χειρουργείται σε λίγες μέρες από τη διάγνωση ότι επαπειλείται πίεση του νωτιαίου μυελού ή όταν διαπιστωθεί προοδευτική συμπίεση αυτού.
Προεγχειρητικές οδηγίες
Για να επιτευχθεί η σωματική και ψυχική ηρεμία θα πρέπει να έχει ο ασθενής αρκετές συνομιλίες με το θεράποντα γιατρό του, για να λύσει όλες τις τυχόν ερωτήσεις και απορίες που έχει. Ο θεράπων γιατρός και ο αναισθησιολόγος θα δώσουν τις κατάλληλες οδηγίες ώστε η επέμβαση να διεξαχθεί ομαλά χωρίς επιπλοκές.
Οι συνήθεις προεγχειρητικές οδηγίες αφορούν το σωματικό βάρος ιδιαίτερα σε υπέρβαρους ασθενείς, το κάπνισμα που θα πρέπει να διακοπεί λίγο πριν το χειρουργείο και λίγο μετά για λόγους κυρίως αναισθησιολογικούς, τη δίαιτα που πρέπει να περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά, τη σωματική άσκηση για ενίσχυση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας και του ανοσοποιητικού συστήματος συμβάλλωντας στη γρήγορη ανάρρωση και την ενδυνάμωση ορισμένων μθϊκών ομάδων για ταχύτερη και ομαλότερη αποκατάσταση.
Προεγχειρητικός Έλεγχος.
Γνωρίζοντας ότι βασικός παράγοντας για την επιτυχή έκβαση κάθε εγχείρησης είναι να γνωρίζουν ο θεράπων γιατρός και ο αναισθησιολόγος το πλήρες ιστορικού του ασθενούς ώστε η αναισθησία και η επέμβαση να γίνουν ομαλά χωρίς επιπλοκές, οι δύο γιατροί πραγματοποιούν τον απαραίτητο προεγχειρητικό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει τη λήψη καλού και πλήρους ιστορικού, τη κλινική εξέταση, τις εξετάσεις των άλλων γιατρών παθολόγου, καρδιολόγου, αναισθησιολόγο. Γίνονται οι απαραίτητες γενικές εξετάσεις αίματος, ούρων, ακτινογραφίες. Αρκετές φορές ανάλογα με τη πάθηση ή τις συνοδές παθήσεις απαιτούνται ιδιαίτερες και εξειδικευμένες εξετάσεις.
Φαρμακευτική αγωγή και Διατροφή πριν το χειρουργείο.
Πάντοτε θα αναφέρονται και θα συζητούνται τα φάρμακα που ο ασθενής παίρνει για διάφορα νοσήματα από τα οποία πιθανόν να πάσχει, όπως ασπιρίνη, αντιπηκτικά, αντιφλεγμονώδη, ορμονούχα ή απλά παυσίπονα, αντιδιαβητικά, καρδιολογικά, κλπ. Πιθανότατα ο γιατρός θα διακόψει μερικά από αυτά για μέρες ή ώρες και πιθανό να τροποποιήσει σε άλλα τη δοσολογία τους.
Ο γιατρός θα συστήσει στον ασθενή να αποφύγει τη προηγούμενη νύχτα του χειρουργείου, τη κατάχρηση τροφής, αλκοολούχων, υγρών και καπνίσματος μετά τα μεσάνυκτα της προηγούμενης μέρας για λόγους κυρίως αναισθησίας. Τα πρωινά φάρμακα πριν το χειρουργείο να τα πάρει ο ασθενής με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού με πολύ λίγο νερό, δύο ώρες πριν την επέμβαση.
Υγιεινή και Φροντίδα Προσωπική πριν το χειρουργείο.
Επιτρέπεται το καθάρισμα των δοντιών τη νύχτα πριν τη επέμβαση. Προσερχόμενος ο ασθενής στο νοσοκομείο πρέπει να είναι ντυμένος με ελαφρά και άνετα ρούχα και παπούτσια που να μπαίνουν και να βγαίνουν με ευκολία. Δεν πρέπει να έχουν μαζί τους κοσμήματα, ρολόγια, βέρες, δακτυλίδια, σκουλαρίκια σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος κλπ. κατά την ημέρα της επέμβασης και ιδιαίτερα εντός του χειρουργείου.
Ο ασθενής θα πρέπει να έχει συνοδό κατά την ημέρα του χειρουργείου, και θα έχει φροντίσει για την εξεύρεση αιμοδοτών ανάλογα με τις υποδείξεις του χειρουργού τις προηγούμενες μέρες. Το νοσοκομείο συνήθως ζητά να υπάρχει καταθετημένο αίμα για την επέμβαση ένα με δύο 24/ωρα πριν το χειρουργείο, για να διασταυρωθεί και να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις ώστε να είναι έτοιμο κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και να χορηγηθεί στον ασθενή, αν θεωρηθεί αναγκαίο.
Πρώτες Μετεγχειρητικές μέρες- Ανάρρωση-Αποκατάσταση
Μετά το πέρας του χειρουργείο ο ασθενής μεταφέρεται στο θάλαμο ανανήψεως για σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα που βρίσκεται υπό τη συχνή και επισταμένη παρακολούθηση από τους αναισθησιολόγους, μέχρι να ξυπνήσει τελείως και να έχει τις αισθήσεις του. Ακολούθως μεταφέρεται στο θάλαμο νοσηλείας που αναλαμβάνει τη παρακολούθηση η προϊσταμένη και το προσωπικό του τμήματος. Οι χειρουργοί και ο αναισθησιολόγος έχουν τακτικές επισκέψεις παρακολούθησης του ασθενούς δίνοντας οδηγίες για τα φάρμακα, τη παρακολούθηση, το τραύμα, τη παροχέτευση κλπ.
Τις επόμενες μέρες με γενικές και ειδικές εξετάσεις αν είναι απαραίτητο παρακολουθείται η ανάρρωση. Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται στη κατάσταση του χειρουργικού τραύματος που πρέπει να παραμένει στεγνό χωρίς εκροή κάποιου υγρού. Γίνονται οι πρώτες μετεγχειρητικές ακτινογραφίες για την εκτίμηση του αποτελέσματος αν και είναι ήδη γνωστό από την διεγχειρητική εικόνα.
Την επομένη μέρα του χειρουργείου αρχίζει η κινητοποίηση του ασθενούς και η αναπνευστική γυμναστική ώστε σε τέσσερεις με πέντε μέρες να είναι έτοιμος να επιστρέψει στο σπίτι με όλες τις οδηγίες για πλήρη ανάρρωση σε μία με δύο εβδομάδες (οδηγίες για τη διατροφή του, τη κινητοποίηση-φυσιοθεραπεία, τη βάδιση, τη φαρμακευτική αγωγή αν είναι απαραίτητη, τις οδηγίες για παρακολούθηση του χειρουργικού τραύματος, της αφαίρεσης των ραμμάτων κλπ.
Ο ασθενής μετά τη δεύτερη- τρίτη μέρα φοράει στηρικτική ζώνη για διάστημα ανάλογο με τη επέμβαση που υποβλήθηκε και την ηλικία. Μετά τη δεύτερη εβδομάδα θα είναι σε θέση συνοδευόμενος να βγει από το σπίτι. Με τη συμπλήρωση των τριών-τεσσάρων εβδομάδων ανάλογα με την ηλικία και τη βαρύτητα της επέμβασης μπορεί να οδηγήσει φορώντας τη ζώνη του.
Όλο αυτό το διάστημα ο ασθενής πρέπει να αποφεύγει τις υπερβολές που αφορούν τη κατανάλωση τροφής και υγρών, κούρασης, άσκησης, βάδισης διότι η χειρουργική επέμβαση και αναισθησία εξασθενίζουν τον οργανισμό.
Επιστροφή στις συνήθεις δραστηριότητες
Αντικειμενικός σκοπός και στόχος είναι η επιστροφή στις συνηθισμένες δραστηριότητες του ασθενούς. Αυτό εξαρτάται από τη βαρύτητα της επέμβασης, την ηλικία και το είδος των δραστηριοτήτων- επαγγέλματος. Συνήθως οι δύο-τρεις εβδομάδες για μικρές επεμβάσεις είναι αρκετές ενώ οι βαρύτερες απαιτούν για ανάρρωση τρεις με έξι εβδομάδες. Σε πολύ βαρύτερες επεμβάσεις δυνατόν να απαιτηθεί μακρύτερος χρόνος, όχι πέραν των έξι –οκτώ εβδομάδων. Τα παιδιά οι έφηβοι που υποβάλλονται σε επεμβάσεις σκολίωσης ή κύφωσης οι δέκα – δώδεκα μέρες είναι αρκετές για να επιστρέψουν στο σχολείο μεταφέροντας και τη τσάντα του σχολείου τους.